U svetu savremene medicine, sve veći broj ljudi, kako pacijenata, tako i zdravstvenih radnika, se okreće funkcionalnoj medicini kao sveobuhvatnom pristupu zdravlju.
Ovaj pristup se ne fokusira samo na bolest i ispoljene simptome bolesti, već na pojedinca i njegovo celokupno zdravlje, tražeći koren uzroka problema, kako bi optimizovao vitalne funkcije organizma.
Pored toga, pojam „longevity“ (dugovečnost) sve više dobija na značaju, a funkcionalna medicina i funkcionalni pristup u medicinskom zbrinjavanju pacijenata, igra ključnu ulogu u ostvarivanju dugovečnosti i kvalitetnog života.
Šta je Funkcionalna medicina?
Funkcionalna medicina je relativno nov pristup u medicini (počeo je da se razvija krajem 20. veka) koji ima za cilj lečenje celokupnog organizma.
Kolevka funkcionalne medicine su Sjedinjene Američke Države, gde je razvijena kao odgovor na rastuće nezadovoljstvo pacijenata i zdravstvenih radnika konvencionalnim medicinskim pristupom, koji se često fokusira na lečenje simptoma bolesti, a ne na osnovne uzroke bolesti.
Umesto da se pacijentu pristupa kao skupu ispoljenih simptoma koje treba tretirati, funkcionalna medicina posmatra telo kao celinu, gde svi sistemi međusobno povezani i utiču u funkcionisanju jedni na druge.
Šta čini funkcionalnu medicinu jedinstvenom?
Funkcionalna medicina je jedinstvena po tome što integriše sveobuhvatni (holistički) pristup pri pregledu pacijenta, prilagođava tretmane individualnim potrebama, istražuje uzroke, a ne samo simptome bolesti i fokusira se na prevenciju bolesti.
Lekari koji primenjuju funkcionalni pristup uzimaju u obzir sve aspekte života pacijenta, uključujući ishranu, stil života, okruženje i emocionalno zdravlje.
Cilj je da se identifikuje i otkloni osnovni uzrok bolesti, umesto da se simptomi tretiraju izolovano.
Svaki pacijent je jedinstven, pa se lečenje prilagođava individualnim potrebama, biohemijskim i genetskim predispozicijama.
Ona teži da predupredi razvoj bolesti pre nego što se simptomi pojave, kroz promene u ishrani, životnim navikama i kroz upravljanje stresom.
Funkcionalni pristup u medicinskom zbrinjavanju pacijenta
Funkcionalna medicina koristi integrativan pristup koji objedinjuje najnovija medicinska istraživanja i tradicionalne metode lečenja.
Dijagnostički postupak može uključivati pored Funkcionalno pregleda, uzimanja detaljne anamneze i važnih informacija pri razgovoru sa pacijentom i detaljne analize krvi, hormone, genetske analize, mikrobiom creva i dr. (funkcionalnu laboratorijsku dijagnostiku).
Lekar potom koristi dobijene, objedinjene rezultate, kako bi kreirao personalizovani plan lečenja, koji najčešće uključuje savete za korekcije u ishrani, personalizovanu suplementaciju po potrebi, promene u načinu života i, ako je potrebno, medikamentnu terapiju.
Važno je napomenuti da je funkcionalni pristup medicinskom zbrinjavanju često timski rad, u kojem funkcionalni praktičar, ukoliko je potrebno, uključuje druge specijaliste pri lečenju pojedinca, kao nutricionistu i/ ili psihoterapeuta, neurologa, endokrinologa.
Multidisciplinarna saradnja tima specijalista iz različitih oblasti je posebno važna, kako bi se osigurao sveobuhvatan pristup lečenju i razvilo najbolji plan lečenja za konkretnog pacijenta, uzimajući u obzir sve aspekte njegovog zdravlja.
Gde se u svetu primenjuje pristup Funkcionalne medicine?
Funkcionalna medicina kao formalni pristup, kako smo već pomenuli, počela je da se razvija krajem 20. veka, a u velikoj meri je popularizovana od strane američkog lekara Dr. Jeffreyja Bland-a, koji je poznat kao „otac funkcionalne medicine“.
Dr. Bland je zajedno sa drugim lekarima i istraživačima osnovao Institut za funkcionalnu medicinu (Institute for Functional Medicine) 1991. godine, sa ciljem da promoviše ovaj sveobuhvatni (holistički) personalizovani pristup i njegove rezultate.
FM je najrazvijenija u Sjedinjenim Američkim Državama. Mnogi lekari u SAD-u su obučeni u funkcionalnoj medicini, a postoji i veliki broj klinika koje pružaju ovaj pristup.
U Kanadi, Evropi (posebno Velikoj Britaniji, Nemačkoj i Švajcarskoj), kao i Australiji i Novom Zelandu, takođe se masovnije primenjuje ovaj pristup poslednjih desetak godina, a interesovanje za funkcionalnu medicinu raste kako među zdravstvenim radnicima, tako i pacijentima.
U drugim delovima sveta, kako na Balkanu, tako i u Srbiji, funkcionalna medicina je još uvek u razvoju, ali interesovanje raste iz godine u godinu, kako pacijenti i lekari traže inovativne pristupe koji su usmereni na dugoročno zdravlje i prevenciju bolesti.
Šta je Longevity i na kojim principima se zasniva?
Longevity, ili dugovečnost, je koncept koji se odnosi na produžavanje životnog veka, ali ne samo u smislu godina života, već i u smislu kvaliteta tih godina života.
Cilj nije samo živeti duže, već živeti duže sa vitalnošću, životnom energijom i u dobrom zdravstvenom stanju.
Longevity principi uključuju:
Optimizacija organizma – Zdrav metabolizam i organizam je ključan za dugovečnost. Funkcionalna medicina koristi individualizovane planove ishrane i suplementacije, kako bi optimizovala organizam pojedinaca, dovela ga u balans.
Upravljanje stresom – Hronični stres je jedan od najvećih neprijatelja dugovečnosti i okidač za mnoge bolesti. Uspešno upravljanje stresom kroz učenje tehnika opuštanja, meditacija, kroz boravak u prirodi, vreme za odmor i opuštanje (balans poslovnog i privatnog života) su ključne komponente dugovečnosti.
Podrška imunitetu – Jačanje imunološkog sistema kroz ishranu, suplemente i zdrav stil života može pomoći u prevenciji bolesti i produžiti vitalnost.
Kvalitetan san – Dobar san je neophodan za regeneraciju organizma, opšte fizičko i mentalno zdravlje.
Umerena Fizička aktivnost – Redovna fizička aktivnost doprinosi zdravlju srca, metabolizmu i ukupnoj vitalnosti.
Prevencija – Funkcionalna medicina teži da prepozna rane znakove potencijalnih zdravstvenih problema i da ih adresira pre nego što postanu ozbiljniji, pređu u patologiju.
Činjenica je da mnoge Longevity klinike pre svega u americi, ali i šire, imaju liste čekanja za preglede, što je posledica sve veće popularnosti, ali i uspešnosti ovog pristupa.
Longevity i funkcionalna medicina postaju sve traženiji zbog fokusiranja na prevenciju, optimizaciju zdravlja i personalizovane planove lečenja.
Zaključak
Funkcionalna medicina i koncept longevity predstavljaju inovativan pristup zdravlju koji kombinuje najnovija naučna istraživanja sa holističkim metodama.
Ovaj pristup ne samo da pomaže u lečenju postojećih bolesti, već i u prevenciji potencijalnih budućih problema, pružajući pacijentima podršku i osnovu za dug i zdrav život.
Kombinacija individualnog, personalizovanog pristupa lečenju, optimizacije organizma i preventivnih mera, može značajno poboljšati kvalitet života i doprineti dugovečnosti.
SAZNAJ VIŠE
Upoznajte se sa Funkcionalnim internističkim pregledom baziranog na principima funkcionalne medicine i funkcionalnim pristupom koji primenjujemo u našoj Poliklinici „Hematologika“ u Zemunu.
Reference:
Dr. Jeffreyja Bland-a https://jeffreybland.com/
https://www.ifm.org/about/profile/jeffrey-bland/
Institute for Functional Medicine (IFM) – https://www.ifm.org/
Longevity.technology – longevity.technology
