Gastroenterologija je grana interne medicine koja se bavi dijagnostikom, prevencijom i lečenjem bolesti koje pogađaju digestivni (probavni) trakt, uključujući organe poput: jednjaka, želuca, tankog i debelog creva, jetre, žučne kese, pankreasa (gušterače).
Ova grana medicine istražuje različite poremećaje i bolesti koje utiču na varenje i probavu, apsorpciju hranjivih materija i funkciju digestivnih organa.
Gastroenterolog je lekar specijalizovan za dijagnostikovanje, lečenje i prevenciju bolesti organa za varenje, kao što su jednjak, želudac, tanko, debelo crevo i tanko crevo, jetra, žučna kesa, pankreas.
Bavi se raznim stanjima, poremećajima i bolestima kao što su: čirevi, upalne bolesti creva i ostalih oragana za varenje, rak (kancer), poremećajima u varenju, probavnim problemima i smetnjama, bolestima jetre i drugim povezanim bolestima i stanjima.
Gastroenterolozi koriste različite dijagnostičke metode i procedure, uključujući endoskopiju tj. edoskopske procedure, zatim ultra zvučnu dijagnostiku, laboratorijske testove, da bi postavili preciznu dijagnozu i razvili adekvatan plan lečenja za pacijente.
Takođe, sprovode različite terapijske postupke u sklopu endoskopskog i/ili konzervativnog tretmana.
Ključni aspekti gastroenterologije obuhvataju:
Anatomiju i fiziologijudigestivnog trakta: Gastroenterolozi proučavaju strukturu i funkciju organa digestivnog trakta, uključujući kako hrana prolazi kroz telo, procese varenja i apsorpcije hranjivih materija i procese probave.
Dijagnostika: Gastroenterolozi koriste različite dijagnostičke metode kako bi identifikovali i procenili razne gastrointestinalne poremećaje, bolesti i stanja.
To uključuje: razne endoskopske procedure (gornja, donja endoskopija, ERCP, endo video kapsula…), ultrazvučnu dijagnostiku, CT i MRI dijagnostiku, kao i laboratorijsko testiranje.
Gastrointestinalne bolesti: Ovi specijalisti dijagnostikuju i leče širok spektar gastrointestinalnih bolesti i stanja, kao što su: ezofagitis, gastritis, čir na želucu i dvanaestopalačnom crevu, upalne bolesti creva (Crohnova bolest, ulcerozni kolitis, mikroskopski kolitis), hepatitisi virusne, autoimune i druge etiologije, ciroza jetre, kamen u žuči, pankreatitis i drugi poremećaji.
Endoskopija: Endoskopija je postupak u kojem se fleksibilna sonda sa kamerom na vrhu uvodi u digestivni trakt radi pregleda unutarnjih organa.
Ovaj postupak omogućava gastroenterologu tokom pregleda vizualizaciju, uzimanje uzoraka tkiva radi dijagnoze, kao i razne terapijske procedure (polipektomija, APC, „band“ ligatura… ) otuda se ovaj postupak često koristi.
Postoje više endoskopskih procedura koje su značajne gastroenterolozima u dijagnostici, a neke od njih su: kolonoskopija (za ispitivanje debelog creva), gastroskopija (za ispitivanje jednjaka, želuca i početnog dela tankog creva), enteroskopija za ispitivanje tankog creva i dr.
Terapija i lečenje: Nakon postavljanja dijagnoze, gastroenterolozi primenjuju terapijske procedure, prilagođavajući prepisanu terapiju konkretnom pacijentu i njegovom stanju, u cilju stabilizacije gastrointestinalnog zdravlja pacijenata i oporavka.
Ovo može uključivati primenu lekova, preporuke za korekciju načina ishrane i unošenja promena u životni stil, ali i hirurške intervencije ukoliko se pokaže potreba za istima.
Razvoj i istraživanje: Gastroenterolozi doprinose istraživanjima kako bi bolje razumeli uzroke gastrointestinalnih poremećaja, stanja i bolesti i razvijali nove terapije, terapijske procedure i tehnike za njihovo uspešno lečenje i izlečenje.
Prevencija i edukacija: Ovaj aspekt gastroenterologije ističe i promoviše važnost prevencije gastrointestinalnih bolesti putem rane dijagnostike, redovitih preventivnih pregleda i praktikovanja zdravih prehrambenih i životnih navika. Interakcija sa drugim sistemima u telu:
Gastroenterologija proučava kako gastrointestinalni sistem utiče na druge sisteme u telu, kao što su imunološki sistem i nervni sistem.
Neki od najčešćih poremećaja, stanja i bolesti digestivnog trakta su: Čir, hronična zapaljenska bolest creva, divertikulitis, kancer svakog pojedinačnog ograna digestivnog trakta, hepatitis razne etiologije, ciroza jetre, pankreatitis, sindrom iritabilnog kolona, ulcerozni kolitis i Kronovu bolest i dr.
Čir – je rana na sluzokoži želuca, tankom crevu ili jednjaku, koja može biti uzrokovana prekomernim korišćenjem nekih lekova, infekcijom Helicobacter pylori ili drugim faktorima.
Honična zapaljenska bolest creva – kao grupa autoimunih oboljenja koja uključuju Ulcerozni kolitis i Kronovu bolest, koje karakteriše upala creva.
Divertikuloza i divertikulitis – Divertikulumi su male izbočine sluznice debelog creva.
Divertikuloza se odnosi na prisustvo ovih izbočina, dok divertikulitis predstavlja upalu ili infekciju divertikuluma.
Rak digestivnog trakta – može se razviti u bilo kom delu digestivnog trakta, uključujući jednjak, želudac, tanko i debelo crevo, jetru i pankreas.
Hepatitis – upala jetre koja može biti izazvana virusima, prekomernim konzumiranjem alkohola, toksinima, autoimunim reakcijama, raznim poremećajima metabolizma.
Ciroza jetre – ireverzibilno oštećenje jetre koje rezultira promenama u strukturi jetre i funkciji, obično uzrokovano dugotrajnim alkoholizmom, hepatitisom ili drugim faktorima.
Pankreatitis – upala pankreasa koja može biti akutna ili hronična i može biti uzrokovana različitim faktorima, uključujući alkohol, žučne kamence ili hiperlipidemiju.
Gastrointestinalne infekcije – mogu uticati na bilo koji deo gastrointestinalnog trakta, uzrokovane bakterijama, virusima, parazitima ili gljivicama.
Sindrom iritabilnogkolona (nervozna creva) – (SIC)– je funkcionalni gastrointestinalni poremećaj koji uzrokuje bol u stomaku, nadutost, promene u stolici i druge simptome, iako nema organskog uzroka.
Preterano razmnožavanje bakterija u tankom crevu – SIBO je stanje u kojem se bakterije koje obično žive u donjem delu gastrointestinalnog trakta, poput debelog creva, nenormalno razmnožavaju i naseljavaju tanko crevo.
Ovo stanje može dovesti do različitih digstivnih smetni, simptoma i problema sa varenjem.
Gastroezofagealnarefluksna bolest (GERB) – stanje u kojem kisela tečnost iz želuca vraća u jednjak, što može uzrokovati gorušicu i oštećenje jednjaka.
Ovi su samo neki od najčešćih poremećaja i bolesti koje dijagnostikuju i leče gastroenterolozi.
Postoje i brojne druge gastrointestinalne bolesti i stanja kojima se bave.
Trebali bi da se obratite specijalisti interne medicine – gastroenterologu ako imate neke od sledećih simptoma ili stanja:
Bol u stomaku: Hronični ili intenzivni bol u stomaku može biti simptom različitih stanja, uključujući ulcerozni kolitis, sindrom iritabilnog creva, gastritis ili želudačne čireve.
Probavne smetnje: Simptomi kao što proliv ili zatvor, pojava nadutost nakon jela, osećaj mučnina ili nagon za povraćanjem, sluzi u stolici, mogu ukazivati na različite gastrointestinalne probleme.
Promene u stolici: Ovo može uključivati promene u konzistenciji stolice, prisustvo krvi u stolici, tamnu ili svetlu stolicu, što može biti znak problema u gastrointestinalnom traktu, kao što su prisustvo polipa u debelom crevu, hemoroida koji krvare ili pak infekcije ili raka.
Prisutan gubitak težine bez očiglednog razloga: Neočekivani gubitak težine može biti znak ozbiljnijih problema u gastrointestinalnom traktu, uključujući rak ili malu apsorpciju hranljivih materija.
Gorušica: Hronična gorušica može ukazivati na gastroezofagealnurefluksnu bolest (GERB) ili druge gastrointestinalne probleme.
Problemi sa gutanjem: Teškoće pri gutanju, poznate kao disfagija, mogu biti povezane sa različitim stanjima, uključujući ezofagealne bolesti ili suženja.
Promene u apetitu: Gubitak apetita ili promene u apetitu mogu biti simptomi raznih gastrointestinalnih problema.
Problemi sa jetrom: Simptomi kao što su žutica (žutilo kože i očiju), bol u desnom gornjem delu trbuha ili oticanje stomaka mogu ukazivati na bolesti jetre poput hepatitisa, ciroze ili hepatičnog karcinoma.
U svakom od ovih slučajeva, važno je da zakaže pregled kod gastroenterologa radi dalje dijagnostike i lečenja.
Takođe, ako postoji pozitivna porodična anamneza oboljenja gastrointestinalnog trakta kod užih članova porodice, to može povećati rizik kod osobe i biti povod za redovne preventivne pregled gastroenterologa.
Pregled gastroenterologa je važan prvi korak ako imate neke od gore navedenih simptoma koji ukazuju na moguće prisutneporemećaje u pravilnom funkcionisanju digestivnog trakta, ili prisutinihbolesti.
Pregled gastroenterologa uključuje različite korake, a šta možete očekivati na pregledu, u vašem konkretnom slučaju, zavisiće od vaših ispoljenih tegoba, simptoma, medicinske istorije i eventualnih razultata prethodnih pretraga i rezultata testova.
Ipak, neki od uobičajenih koraka, koje uključujepregled kod gastroenterologa su:
Uzimanje anamneze
pacijenta Vaš pregledu lekar će vam postaviti pitanja o vašim simptomima, koliko dugo su prisutni, njihovoj ozbiljnosti i svemu što može biti relevantno za vaše gastrointestinalno zdravlje.
Takođe će vas pitati o vašoj prethodnoj medicinskoj istoriji, prethodnim dijagnozama, operacijama, upotrebi lekova i drugim faktorima.
Fizički pregled
Nakon uzete anamneze, gastroenterologće izvršiti fizički pregled koji može uključivati palpaciju stomaka, pregled kože i sluzokože, kao i druge relevantne procene u zavisnosti od vaših simptoma, digitalni rektalni pregled.
Dodatne laboratorijske analize i testovi
Tokom prvog pregleda lekar će vam verovatno zatražiti različite laboratorijske testove, od osnovnih, kao što su: analize krvi, stolice ili urina, do možda nekih specifičnih, kako bi procenio funkciju vaših organa i identifikovao eventualno prisustvo infekcije, upale ili druge abnormalnosti.
Dodatne dijagnostičke procedure
U zavisnosti od ispoljenih simptoma i rezultata fizičkog pregleda, gastroenterolog vam može preporučiti da uradite dodatne dijagnostičke procedure kao što su: ultrazvuk, CT snimanje, MRI ili rendgenski snimci (kako bi se slikovnim putem pregledali unutrašnji organi i identifikovale eventualne strukturne promene).
Takođe, može vas uputiti i na endoskopski pregled, koji uključuje upotrebu fleksibilne cevi sa kamerom koja se uvodi kroz usta ili rektum (u zavisnosti od organa koji se pregleda) radi direktnog pregleda unutrašnjosti jednjaka, želuca, tankog ili debelog creva.
Tokom endoskopskog pregleda, postoji mogućnost, ako se proceni potreba za uzimanje uzorke tkiva za biopsiju radi dalje analize, a sve u cilju postavljanja tačne i precizne dijagnoze.
Konsultacije i plan lečenja
Na osnovu rezultata pregleda, laboratorijskih testova i evetualno dodatnih dijagnostičih pregleda i procedura, vaš gastroenterolog će postaviti dijagnozu i preporučiti odgovarajući plan lečenja.
To može uključivati promene u ishrani, terapiju lekovima, hirurške procedure ili druge terapijske intervencije.
Važno je otvoreno razgovarate sa svojim gastroenterologom i izraziti sve svoje tegobe i brige kako bi se osiguralo da dobijete najbolju moguću negu i lečenje.
Da zaključimo, gastroenterologija, kao oblast medicine, ima ključnu ulogu u očuvanju i održavanju zdravlja digestinog trakta, kao i u dijagnostikovanju i lečenju raznih gastrointestinalnih bolesti i stanja, koje mogu uticati na sveukupno zdravlje i narušiti kvalitet života pacijenata.
U ordinaciji “Hematologika” obavljaju se sledeći pregledi iz oblasti gastroenterologije:
• Pregled specijaliste gastroenerologa;
• Kolor dopler (ultrazvuk) abdomena i male karlice
Za informacije o cenama gastroenteroloških usluga u ordinaciji „Hematologika“ posetite:
U Specijalističkoj Ordinaciji „Hematologika“ na usluzi Vam je:
Lekar specijalista interne medicine gastroenterolog dr Marko Vojnović iz Beograda, sa preko 10 godina iskustva sa pacijentima u državnom i privatnom sektoru.
Zakažite pregled kod gastroenterologa.
Ponedeljak – petak
09.00 -19.00
Subota
09.00 -15.00
Nedelja
ne radimo
Specijalistička ordinacija Hematologika je prva privatna hematološka internistička ordinacija na našim prostorima.
